Opgelet voor deze zes tinten greenwashing
Greenwashing is een veelkoppig monster, is de conclusie van een rapport van Planet Tracker. Dat is een Britse denktank die streeft naar een verduurzaming van het financieel systeem. Greenwashing komt niet alleen in verschillende vormen voor, “wat ons het meest verontrust is dat de strategieën ook steeds gesofisticeerder worden”, besluit het rapport.
Voor een definitie van greenwashing verwijst Planet Tracker naar ClientEarth, een ngo gespecialiseerd in milieurecht. Het gaat in essentie om reclame of publieke boodschappen om meer klimaatvriendelijk of duurzaam te lijken dan werkelijk het geval is.
Greenwashing is niet altijd illegaal, merken de onderzoekers van Planet Tracker nog op. “Maar beleggers moeten waakzaam blijven, want feit blijft dat ze worden misleid.”
Om je als belegger te wapenen, is het zinvol greenwashing in zijn verschillende verschijningsvormen goed te begrijpen. Volgens het rapport kunnen bedrijven zich bezondigen aan zes verschillende vormen van Greenwashing. De publicatie geeft ook telkens een sprekend voorbeeld.
- Greencrowding
Deze vorm van greenwashing is gebaseerd op de overtuiging dat je je best kunt verschuilen in de massa.
Voorbeeld: Planet tracker onderzocht de ‘Alliance to End Plastic Waste’ (AEP), een alliantie van bedrijven die vaak tot de grootste vervuilers behoren en volgens het onderzoek in de praktijk weinig tot geen inspanningen leveren om plasticvervuiling tegen te gaan.
- Greenlighting
Dit komt voor wanneer bedrijven in hun communicatie een bepaalde groene eigenschap extra in de verf zetten om de aandacht af te leiden van meer schadelijke activiteiten.
Voorbeeld: Planet Tracker geeft het voorbeeld van Total, dat bij zijn naamsverandering naar TotalEnergies de boodschap uitstuurde dat het bedrijf een transformatie ondergaat omwille van de klimaatverandering, terwijl het in de realiteit meer olie en gas plant op te pompen.
- Greenshifting
Er is sprake van greenshifting als een bedrijf de verantwoordelijkheid bij de consument legt en zo de schuld van zich af probeert te schuiven.
Voorbeeld: In 2020 vroeg oliereus Shell wat mensen bereid waren te doen om de uitstoot in de wereld terug te dringen. Onderzoek toont dat ook de Amerikaanse sectorgenoot ExxonMobil in zijn communicatie vaak verwijst naar ‘de vraag’ en ‘de consument’ in een dappere poging de aandacht te verschuiven.
- Greenlabelling
Dit is de praktijk waarbij iets groen of duurzaam wordt genoemd, terwijl wat nauwer onderzoek die claim meteen doorprikt. Volgens het onderzoek is dit de meest hardnekkige vorm van greenwashing.
Voorbeeld: Planet Tracker geeft het voorbeeld van de rechtszaak tegen de Nederlandse luchtvaartmaatschappij KLM die aanbiedt de uitstoot van een vlucht te compenseren, terwijl er weinig bewijs is dat die compensatieregelingen echt werken. Het rapport verwijst ook nog naar de wildgroei aan labels en certificaten, die het onmogelijk maken voor consumenten of beleggers om door de bomen het bos nog te zien.
Bedrijven stellen hun duurzame doelen telkens naar boven bij ook al zijn de vorige nog niet behaald.
- Greenrinsing
Dit is wanneer bedrijven hun duurzame doelen telkens naar boven bijstellen ook al zijn de vorige nog niet behaald.
Voorbeeld: Planet Tracker merkt op hoe de frisdrankreuzen Coca-Cola en PepsiCo al verschillende keren hogere doelen voor recyclage stelden maar die doelen ook telkens verder in de tijd schoven. Ze hopen zo de aandacht af te leiden van het feit dat ze eerdere doelen niet haalden.
- Greenhushing
Dit is het gebruik om over bepaalde zaken niet te rapporteren of om die te verbergen, bijvoorbeeld om kritische vragen van investeerders te vermijden.
Voorbeeld: Planet Tracker wijst erop dat heel wat grote vermogensbeheerder zoals BlackRock, Amundi en HSBC een pak van hun fondsen hebben herzien van Artikel 9 naar Artikel 8. Over die Europese indeling schreven we eerder deze blog, maar in essentie vraagt Artikel 8 minder transparantie op het vlak van duurzaamheid dan Artikel 9.
Wil je beter gewapend zijn tegen greenwashing, wil je uitzoeken wat jouw voorkeuren in duurzaam beleggen zijn, of wil beter begrijpen hoe jouw bank dat duurzaam beleggen concreet aanpakt, neem dan zeker eens een kijkje naar onze opleiding ‘Duurzaam sparen en beleggen’
