Passief en duurzaam beleggen kunnen samengaan
Auteur: Bruno Iserbyt
Passief duurzaam beleggen heeft de nodige critici. Toch kunnen goed gekozen passieve fondsen of beurgenoteerde passieve fondsen (ETF’s) een plaats hebben in een duurzame portefeuille.
In zijn recent studie heeft Forum Ethibel de nodige aandacht voor passief beleggen. Dat is een strategie waarbij je een brede marktindex, bijvoorbeeld de S&P500, kopieert. Het idee is dat je opgeeft om beter te doen dan de markt en daardoor minder kosten betaalt. Uit onderzoek blijkt dat passieve fondsen op langere termijn vaak betere rendementen halen dan de ‘klassieke’ beleggingsfondsen die je bij de banken vaak krijgt, voornamelijk door de lage kosten.
Eind december 2023 bedroeg het totale bedrag aan ETF’s en passief beheerde beleggingsfondsen in de VS volgens Morningstar 13.300 miljard dollar. Dat is net iets meer dan de 13.200 miljard dollar in actief beheerde fondsen. In de VS is dus al meer dan de helft van fondsenmarkt belegd in passieve fondsen.
Ook bij duurzame beleggers wint passief beleggen terrein. In Europa is het bedrag dat naar duurzame indexfondsen stroomt de afgelopen drie jaar bijna verdrievoudigd. Nog volgens Morningstar wordt ongeveer 28% van alle duurzame tegoeden in Europa – die 80% van de wereldwijd duurzame tegoeden vertegenwoordigen – passief beheerd.
Duurzame indeces
Bij duurzaam passief beleggen staat de verduurzaming van de indeces centraal. Bij een passief fonds kopieer je namelijk een index. Je zal dus pas duurzaam passief beleggen als ook de onderliggende index duurzaam is.
Duurzame indices zijn alles behalve nieuw. In 1999 lanceerde Dow Jones in samenwerking met Swiss Sustainable Asset Management de Dow Jones Sustainability Index (DJSI). Tegenwoordig is de DJSI een familie van ethische indices. De belangrijkste is de DJSI World, die ongeveer 10% van de 2.500 grootste beursgenoteerde bedrijven ter wereld omvat, de 10% die het best scoort op het vlak van milieu, sociaal beleid en goed bestuur (ESG).
Passief beheer voldoet niet altijd aan de verwachtingen van duurzame investeerders.
Passief beheer voldoet echter niet altijd aan de verwachtingen van duurzame investeerders. Volgens de Financial Times zijn passieve ESG-strategieën maar zo effectief als de onderliggende beoordelingen van de ESG-prestaties, en die kunnen sterk van elkaar verschillen. Deze beoordelingen gaan bijvoorbeeld vaak alleen over het officiële beleid van een bedrijf en niet over hoe het erin de praktijk aan toe gaat, waardoor ze mogelijk controverses missen.
Actief beheer
Dit lijkt het belang van een actieve beleggingsbenadering te benadrukken. Actieve beheerders kunnen door samen te werken met het bedrijf positieve veranderingen stimuleren en bedrijven waarin ze investeren aanzetten om hun verantwoordelijkheid te nemen op vlak van duurzaamheid.
Waar passief beleggen tot doel heeft een markt of index te volgen, biedt actief beheer de flexibiliteit om beleggingsbeslissingen aan te passen aan evoluerende ESG-criteria en in gesprek te gaan met bedrijven om duurzaamheid te bevorderen.
Passief beheer
Passief beleggen maakt doorgaans gebruik van strenge selectiecriteria bij de samenstelling van het fonds, terwijl actieve fondsen meer flexibiliteit hebben tijdens het beleggingsproces. In dat opzicht is het verrassend dat duurzame indices – de basis om passieve fondsen samen te stellen – vaak toch niet alle olieproductie uitsluiten.
De NGO Reclaim Finance onderzocht 430 zelfverklaarde duurzame passieve fondsen, beheerd door vijf van de grootste vermogensbeheerders in Europa en de Verenigde Staten. Het onderzoek toont aan dat 70% van de onderzochte fondsen investeert in bedrijven die nieuwe fossiele brandstofprojecten ontwikkelen.
Sommige analisten voorspellen dat actieve betrokkenheid een belangrijke rol zal blijven vervullen bij duurzaam investeren. Het is een basisprincipe van een aantal duurzaamheidslabels, zoals het Towards Sustainability-label. Toch hoeft dat niet te betekenen dat passieve fondsen geen plaats kunnen hebben in duurzame portefeuille.
Hoewel actieve beheerders beter ESG-factoren kunnen integreren en betrokken zijn bij het stimuleren van positieve veranderingen, betekent dit niet dat passieve fondsen irrelevant zijn voor duurzaam beleggen. Je moet alleen heel zorgvuldig zijn bij het selecteren van passieve fondsen en bijvoorbeeld die kiezen die heel ver gaan in toepassingen van ESG-criteria of aan impactbeleggen doen. Zo kan je nog steeds duurzaam investeren en tegelijkertijd profiteren van de voordelen van passief beheer.
Wil je meer informatie en concrete tips om duurzaam te beleggen in ETF’s en beleggingsfondsen, schrijf je dan in voor onze e-learning ‘Leer zelf duurzaam beleggen’.
